Symulacje Wysokiej Wierności  

Marek Dąbrowski; Agata Dąbrowska; Kamil Torres; Michael Czekajlo; Łukasz Gąsiorowski


„Nawet na zabawach można nauczyć się życia - myślała.

Nie tylko uniwersytet uczy nas żyć.”

Lucy Maud Montgomery z książki „Ania na uniwersytecie


 Symulacja wysokiej wierności jest metodologią nauczania, procesem kształcenia wykorzystującym sprzęt edukacyjny od prostych trenażerów, służących do nauki pojedynczych zadań, poprzez manekiny zaawansowane tzw. stymulatory pacjenta wiernie naśladujące człowieka i jego parametry. Głównym zadaniem symulacji medycznej jest edukacja i poprawa bezpieczeństwa pacjentów. Zaawansowane symulatory człowieka mogą realistycznie kaszleć, wymiotować sztuczną treścią pokarmową i krwawić sztuczną krwią wywołując u personelu medycznego rzeczywisty stres i potrzebę natychmiastowego działania.

 Symulacja Medyczna daje możliwość lepszego przygotowania personelu medycznego do zawodu, w krótszym czasie niż tradycyjna edukacja i dodatkowo wpływa wyraźnie na bezpieczeństwo pacjentów.


ZALETY SYMULACJI MEDYCZNEJ
  • Użycie prawdziwego sprzętu medycznego w warunkach symulowanych
  • Ćwiczenia praktyczne procedur inwazyjnych
  • Zwiększenie kontroli dokładności wykonywanych czynności
  • Ciągłe powtarzanie praktycznych umiejętności oraz ich ocena i analiza
  • Umożliwienie popełniania błędów oraz ukazania ich konsekwencji w warunkach symulowanych
  • Unikanie zagrożenia dla pacjentów i osób uczących się
  • Redukcja niepożądanych zakłóceń w trakcie prowadzenia ćwiczenia, jakie mogą pojawić się w szpitalu czy poradni
  • Ten sam scenariusz może być przeprowadzony dla wielu studentów, dzięki czemu osiągamy standaryzację kształcenia
  • Planowanie edukacji klinicznej w oparciu o potrzeby uczniów i program nauczania, a nie dostępność pacjentów
  • Ekspozycja na rzadkie i skomplikowane sytuacje kliniczne
  • Wyciąganie wniosków oraz podsumowanie natychmiast po zakończonej sesji podczas debriefingu
  • Możliwość stworzenia scenariuszy szkoleniowych, które są bardzo zbliżone do sytuacji rzeczywistych, dzięki czemu  personel medyczny (studenci) z łatwością może w przyszłości przenieść uzyskane doświadczenia ze szkolenia z warunków teoretycznych do rzeczywistej sytuacji
  • Walidacja norm, standardów i procedur, według których ocenia się wyniki uczniów
  • Możliwość diagnozowania potrzeb edukacyjnych na podstawie uzyskanych ocen 

FUNKCJE WYSOKIEJ WIERNOŚCI SYMULACJI, KTÓRE PROWADZĄ DO EFEKTYWNEGO UCZENIA SIĘ

  • Zintegrowanie symulatorów z ogólnym programem nauczania
  • Jasno określone wzorce i wyniki dla uczących się za pomocą symulatorów
  • Możliwość wielokrotnego powtórzenia ćwiczenia umiejętności na symulatorze
  • Możliwość konstruowania ćwiczeń z rosnącym poziomem trudności
  • Bieżące przekazywanie opinii poprzez symulator podczas procesu nauczania
  • Dostosowanie symulatora do uzupełnienia multidyscyplinarnej strategii nauczania
  • Symulator powinien umożliwić przedstawienie klinicznych zmienności
  • Nauka powinna występować w kontrolowanym środowisku
  • Zapewnienie zindywidualizowanego (oprócz zespołu) procesu edukacyjne na symulatorze

Rodzaje symulacji medycznej:

1.   Trenażery

 Niektóre z dostępnych trenażerów są proste, natomiast inne - bardziej zaawansowane - pozwalają na natychmiastową ocenę wykonywanych umiejętności. Korzystanie z trenażerów jest częstsze w trakcie wstępnego przygotowywania personelu medycznego do wykonywania czynności medycznych i służy do opanowania danej umiejętności. Ze względu na duże możliwości trenażerów, dostarczane dzięki ich użyciu opinie i oceny wykonanej czynności, mogą być pożądane przez placówki medyczne do oceny i weryfikacji swojego personelu medycznego. Trenażery są również nieocenione w nauczaniu i egzaminowaniu studentów i młodych lekarzy z przeprowadzania badania narządu wzroku i słuchu.

 Należy zadać pytanie ilu studentom uda się przeprowadzić badanie ucha czy oka ze stanem zapalnym np. u pacjenta pediatrycznego w izbie przyjęć. Odpowiedź jest jednoznaczna – może dwójce z nich uda się wykonać to z prawdziwym pacjentem, natomiast podczas zajęć symulacyjnych uda się to zrealizować każdemu studentowi. Wykorzystując w nauce trenażer nauczyciel może jednocześnie sprawdzić, czy student rzeczywiście rozpoznał stan zapalny i co ważne, może powtarzać taki rodzaj egzaminu do skutku.


2.   Symulatory Pacjenta (Human Patient Simulator - HPS)

 Symulatory pacjenta, to zaawansowane manekiny, które są w stanie ukazać elementy fizjologii, w tym parametry życiowe człowieka oraz odpowiednio reagować na podane leki i wdrożone leczenie. Te zaawansowane manekiny posiadają źrenice reagujące na światło, serce, płuca i jelita, które można osłuchać i ocenić szmer, oceniać tętno czy mierzyć ciśnienie, mogą krwawić, pocić się, płakać i wydalać mocz. Procedury, które mogą być wykonywane na HPS to m.in.: intubacja oraz wszelkie alternatywne sposoby udrożnienia dróg oddechowych, chirurgiczne nacięcie więzadła pierścienno-tarczowego krtani (krikotyroidotomia), tracheotomia, kardiowersja, stymulacja przezskórna, defibrylacja, dostęp dożylny i doszpikowy oraz wiele innych czynności inwazyjnych jak choćby płukanie żołądka czy cewnikowanie pęcherza moczowego. Niektóre z obecnie używanych manekinów mogą nawet wykryć podany lek i jego dawkę podane w scenariuszu oraz zareagować adekwatnie do zaaplikowanych medykamentów. Nie ma dziś scenariuszy medycznych, których nie udałoby się przygotować i użyć w symulacji medycznej. Osoby, na co dzień niepracujące i nieużywające symulatorów medycznych zajmujące się kształceniem medycznym myślą najczęściej, że te manekiny (HPS) są tylko do ćwiczeń resuscytacji krążeniowo­-oddechowej. Przypadki takie, jak krwawienie podpajęczynówkowe, kwasica ketonowa w przebiegu cukrzycy, przełom tarczycowy, posocznica, pęknięcie śledziony, tamponada serca, to tylko kilka ze stanów nagłego zagrożenia życia, jakie można przećwiczyć za pomocą symulatorów. Wykorzystanie symulatorów HPS pozwala zagwarantować, że zarówno powszechne jak i rzadkie patologie można wielokrotnie powtórzyć i przećwiczyć w przebiegu kształcenia.


3.   Symulacja komputerowa.

 Symulacja komputerowa jest bardzo rozwijającym się obszarem symulacji. Istnieją już programy komputerowe dostępne dla jednostek szkolnictwa, które można wykorzystać podczas nauki podstawowych (BLS – Basic Life Support) czy zaawansowanych (ALS – Advanced Life Support) zabiegów resuscytacyjnych. Programy te wykorzystują połączenie wideo i grafiki komputerowej do uruchomienia scenariuszy celem oceny krytycznego myślenia. American Heart Association (Amerykańskie Towarzystwo Kardiologiczne) wykorzystuje w procesie nauczania podczas swoich szkoleń zasadę „Practice While Watching”, czyli ćwiczenie w trakcie oglądania. Pozwala to na skupienie się studentów na właściwym wykonywaniu czynności oraz zapewnia jeszcze lepsze przyswajanie wiedzy

 Programy Symulacji Komputerowej stają się coraz bardziej zaawansowane i obecnie powstają projekty wykorzystujące rzeczywistość wirtualną, tak aby umożliwić na przykład w trakcie edukacji odtworzenie historii z wirtualnego pacjenta. Obszar ten nadal będzie się rozwijał i pozwoli na nowe, ekscytujące możliwości poprawy edukacji medycznej.


 

4.   Standaryzowani Pacjenci (SP)

 Standaryzowani pacjenci to laicy lub aktorzy (czasem personel medyczny) specjalnie przeszkoleni do przedstawienia objawów, a także przygotowani do oceny studentów czy młodych lekarzy biorących udział w zajęciach. 

 W ostatnim okresie wzrasta zastosowanie SP w programach nauczania. Głównym celem jest wpływ stosowania SP na poprawę umiejętności komunikacyjnych. Obecnie coraz większy nacisk powinno kłaść się na tzw. „non-technical skills” – czyli umiejętności komunikacji werbalnej, a także umiejętności organizacyjnych, ponieważ większość badań pokazuje, iż to one stanowią problem w pracy z pacjentem i pozostałym personelem medycznym, przyczyniając się tym samym do popełniania błędów.


5.   Debriefing  

 Ważnym elementem symulacji jest możli­wość odtworzenia i omówienia jej przebie­gu, tzw. debriefing. Trener ma możliwość odtworzenia sesji ćwiczeniowej i omówienia jej z ćwiczącymi. Często jest to ważniejsza cześć procesu edukacji niż wzięcie udziału w samym scenariuszu. W centrach symulacji stosowane są specjalne systemy do debriefin­gu, pozwalające rejestrować obraz i dźwięk oraz odczyty urządzeń monitorujących wraz ze szczegółowym zapisem stanu „pacjenta” (zapis funkcji życiowych i wszelkich zmien­nych w zakresie parametrów oraz jakość wy­konywanych czynności i ich efektywność w kontekście działań prowadzonych przez ćwiczących, m.in.: głębokość czy tempo prowadzonych uciśnięć, jakość wentylacji, ilość i czas podaży płynów czy prawidło­wość wykonania interwencji leczniczych). Podczas debriefingu uczestnicy symulacji omawiają lub/i oglądają zapis zdarzeń, któ­re miały miejsce, omawiają wdrożone postę­powanie terapeutyczne i dyskutują na temat jego poprawności oraz odmiennych metod postępowania w danej sytuacji. Etap ten jest nawiązaniem i zachętą do stosowania de­briefingu w rzeczywistej praktyce po każdej akcji, co pozwala wyciągnąć cenne wnioski i zwiększyć skuteczność działań w przyszłości – w myśl powiedzenia, że twój ostatni błąd jest twoim najlepszym nauczycielem.


 

Powrót ▸▹▸▹