Leczenie hipotermii głębokiej



1. Rozpoznanie

Podstawą dla wdrożenia właściwego postępowania terapeutycznego jest prawidłowa identyfikacja stopnia głębokości hipotermii. Zakwalifikowanie pacjenta do odpowiedniej grupy powinno opierać się o pomiar temperatury centralnej. W rzeczywistości, ze względu na braki w wyposażeniu na etapie przedszpitalnym, pomiar temperatury centralnej jest niemożliwy lub niewiarygodny.

Dlatego ważna jest identyfikacja objawów klinicznych mogących pomóc w przewidywaniu temperatury ciała. Oceniając dwa z nich:  stan świadomości i obecność dreszczy można w przybliżeniu ocenić stopień hipotermii.


2. Temperatura głęboka

Pomiar temperatury głębokiej wymaga zastosowania jednej z poniższych metod:

1. Zalecana - sonda w 1/3 dolnej przełyku 

        * pomiar inwazyjny; tylko gdy chory nieprzytomny, zaintubowany.


2. Alternatywnie - pomiar w odbytnicy 

          * pomiar inwazyjny; krępujący u chorych przytomnych; wpływ termogenezy p.pok; obecność mas kałowych, uchyłki jelita.


3. Alternatywnie - pomiar na błonie bębenkowej (bezpośredni, nie mylić z termometrami na podczerwień - IRED)

          * pomiar nieinwazyjny; niemiarodajny przy NZK; zanieczyszczonym kanale słuchowym


4. Termometry IRED nie nadają się do pomiaru temperatury centralnej



3. ECMO w hipotermii


Zalecenia dla personelu Szpitalnych Oddziałów Ratunkowych lub Izb Przyjęć

 W ramach postępowania ratunkowego u pacjentów nieprzytomnych, u których wywiad może wskazywać na wychłodzenie, obowiązuje dokonanie pomiaru temperatury głębokiej.


 W przypadku stwierdzenia temperatury głębokiej ciała poniżej 28 stopni Celsjusza, zaleca się konsultację telefoniczną z lekarzem dyżurnym Oddziału Anestezjologii i Intensywnej Terapii (OAiIT) najbliższego szpitala w którym oprócz OAiIT zlokalizowany jest również oddział kardiochirurgii, a tym samym istnieje możliwość zastosowania ogrzewania pozaustrojowego za pomocą systemu krążenia pozaustrojowego (CPB) lub ECMO.




schemat podłączenia ECMO w układzie V-A


4. Hipotermia - Algorytm postępowania


Algorytm - do ściągnięcia:


5. Miejsce leczenia

Obwieszczenie z dnia 28 sierpnia 2015 r. w sprawie ustalenia wykazu oddziałów szpitalnych pierwszego wyboru dla potrzeb realizacji zadań zespołów ratownictwa medycznego w systemie Państwowe Ratownictwo Medyczne. (Patrz załącznik 1)

Fragment dotyczący województwa Wielkopolskiego:


Opracował: Marcin Ligowski / Mateusz Puślecki