To ramię programowe zakłada zaprojektowanie, rozpoczęcie wdrażania, monitorowanie oraz powszechne wykorzystanie na terenie Wielkopolski mechanicznego wspomagania krążenia ECMO, w celu podtrzymywania regionalnej perfuzji narządowej w transplantologii, u dawców zmarłych w mechanizmie nieodwracalnego zatrzymania krążenia (NHBD/DCD – donation after circulatory death). Do systemu Ratownictwa Medycznego należeć będzie identyfikacja chorych z NZK oraz zabezpieczenie przedszpitalne w tym mechaniczna kompresja klatki piersiowej oraz koordynacja transportu potencjalnych kandydatów do E-CPR lub ECMO-DCD.
1. Definicje DCD
Na Konferencji w Maastricht w 1995 r. po raz pierwszy ustalono, na podstawie przesłanek klinicznych i prawnych, definicję dawców po zatrzymaniu krążenia (NHBD – non heart beating donors). Konwencja ta została przyjęta na całym świecie i aktualnie klasyfikuje dawców po zatrzymaniu krążenia na odpowiednie kategorie zgodnie z zaistniałą sytuacją kliniczną:
I. dawca zmarły w chwili przyjęcia,
II. dawca po nieskutecznej resuscytacji krążeniowo-oddechowej,
III. dawca z ciężkim nieodwracalnym uszkodzeniem mózgu, po kontrolowanym zatrzymaniu krążenia (zakończenie niecelowej terapii),
IV. dawca z objawami śmierci mózgu, u ktorego doszło do zatrzymania krążenia,
V. dawca po nieodwracalnym zatrzymaniu krążenia, zmarły w
szpitalu (kategoria V została dodana w 2000 roku).
W Polsce najczęstsza sytuacja pobrania narządowego DCD dotyczyć może kategorii II i V. Dawstwo z kontrolowanego zatrzymania krążenia (Mastricht III) nie jest dopuszczone w polskim ustawodawstwie.
Dawstwo narządowe po
nieodwracalnym zatrzymaniu krążenia zostało dopuszczone w
art. 9 nowelizacji ustawy o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów
z 17 lipca 2009 r. „Pobranie komórek,
tkanek lub narządów do przeszczepienia jest dopuszczalne po stwierdzeniu zgonu
wskutek nieodwracalnego zatrzymania krążenia”.
USTAWA
z dnia 1 lipca 2005r.
o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów
Kryteria włączenia zmarłego do kwalifikacji DCD
OBWIESZCZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 9 sierpnia 2010 r.
w sprawie kryteriów i sposobu stwierdzenia nieodwracalnego zatrzymania krążenia
DCD - Kryteria włączenia
- wiek >18 i < 60 r.ż.
- znane personalia
potencjalnego dawcy (PESEL)
- RKO rozpoczęte <= 30 min
od ZK
- znana (podejrzewana
przyczyna zgonu)
- brak cech masywnego
krwotoku
- brak sladów po wkłuciach,
świeżych tatuaży, ryzykownych zachowań (nadużywanie sybstancji psychoaktywnych,
bezdomność)
- przedzgonny okres głębokich
zaburzeń hemodynamicznych < 60 min
- możliwość prowadzenia
automatycznej mechanicznej kompresji klatki piersiowej
- czas do kaniulacji naczyń dla potrzeb perfuzji < 150 min od NZK
DCD - Kryteria wykluczenia
wiek <18 i > 60 r.ż.
- uraz przestrzeni zaotrzewnowej
- znany pozytywny wywiad w kierunku chorób nowotworowych, dodatni status wirusologiczny, choroba nerek w wywiadzie (kreatynina > 1,5 mg/dl); nadciśnienie tętnicze w wywiadzie; choroba naczyniowa mózgu w wywiadzie.
- RKO rozpoczęte > 30 min
od NZK
- czas do kaniulacji naczyń dla potrzeb perfuzji > 150 min od NZK
Procedura pobrania narządów w protokole DCD uwzględniająca użycie perfuzji pozaustrojowej ECMO (PERFUSION) jako terapii pozwalającej przywrócić prawidłową funkcję narządu (RECOVERY).